Page 94 - Samsun E-Dergi Sayı 7
P. 94

Deprem ve Çocuk Ruh Sağlığı  yakınların sağlıklı ve güvenli   rutinlerine hızla geri dönebilmek   Duyguların
                                                                                ifade edilmesi
                                             ve akranlar arasında olabilmektir.
           olduklarını bilmek ve onlara
                                             Okulların rutin eğitim düzenine
           yakın olmak en temel ihtiyaçları
                                                                                bastırılmamalıdır.
                                             dönebilmeleri bu nedenle
           olur. Anne, baba ya da bakım
           verenin duyguları ve davranışları
                                             elzemdir.
                                                                                Bir çocuğa “Sen erkek adamsın,
           zamanla çocuk tarafından
                                                                                erkek adam ağlar mı hiç?” demek,
           içselleştirilebilir. Çocukların ruh
                                             önemlidir.
           sağlığı açısından en öncelikli
                                                                                aşırı duygusal yükler yüklemek,
           tedbirlerden biri bakım vericilerin   Fiziksel yakınlık              “Ailene artık sen bakacaksın” diye
                                                                                “Güçlü olmak zorundasın”
           kendilerine fiziksel ve ruhsal    Deprem anında yalnız olan          diyerek yasın yaşanmasını
           açıdan iyi bakabilmeleri ve destek   çocuklarda ve diğer artçı şoklara   engellemek uzun süreli
           almayı ihmal etmemeleridir.       yalnız yakalanan çocuklarda        psikiyatrik sorunlara yol açabilir.
           Bakım vericiler de –çocukların    anksiyete ve panik daha da fazla
           yanlarında- duygularını ağlayarak,   olmaktadır. Deprem sonrası      Öfke dilini azaltıp,
           söze dökerek gösterebilir. Hiçbir   özellikle ilk birkaç aylık dönemde
           şey olmamış gibi davranmaları     fiziksel yakınlık, sarılma, daha   dayanışma dilini
           çok daha kafa karıştırıcı ve güven   uzun birlikte zaman geçirme     artırmalıyız.
           kırıcı da olabilir. Önemli olan   koruyucu olacaktır.
           uygun düzeylerde duygu ifadesi                                       Yaşamın her döneminde
           yapabilmektir.                    Sağlıklı bilgilendirme             karşımıza çıkan her travma ve
                                             çok değerlidir.                    yüzleşmek zorunda kaldığımız
                                                                                stres etmenleri, kayıplar
                                                                                bizde psikolojik savunma
             En önemli öncelik               Yaşanan süreci çocuklarla          mekanizmalarını tetikler. Bazıları
                                             konuşurken sakin, tutarlı, gerçek
               günlük hayatın                bilgiler üzerine kurulu bir iletişim   matür/sağlıklı mekanizmalardır.
                                                                                Bazıları ise immatür/sağlıksız
              rutinlerine hızla              gerekir. Soruları bastırılmamalı,   savunmalardır. Örneğin,
                                             geçiştirilmemelidir. Yalan
                                                                                yardımlaşma (altruizm),
            geri dönebilmek ve               söylemek, tutulamayacak            tedbirleri hayata geçirme
             akranlar arasında               sözler vermek, onu teselli etme    (antisipasyon) sağlıklı iken, öfke
                                             amacıyla boş sözler söylemek,
                                                                                ile kendine ya da başkalarına
                 olabilmektir.               kayıp yaşayan bir çocuğa cennet,   zarar verme sağlıksızdır. Bu
                                             cehennem vb. bilinmezler           nedenle yapıcı ve onarıcı dili

           Çocukların                        hakkında kafa karıştırıcı telkinler   ve eylemleri desteklemeliyiz.
                                             vermek sakıncalıdır.
           rutinlerine                                                          Öfkeyi sözlerle ifade ederek,
                                                                                yapıcı, geliştirici bir motivasyona
           dönebilmeleri ve                  Çocuğun yaşına göre                dönüştürebilmeliyiz.
           akranları arasında                yaklaşım gerekir.
           olabilmeleri                                                         Medyanın rolü
           sağlanmalı.                       Cenazeye katılım genellikle        önemli.
                                             çocuklar açısından da uygundur.
           Çocukların fiziksel ihtiyaçlarının   Yakınlarıyla vedalaşma ve yası   TV, internet vb. medya araçları
           (yemek, su, barınma, vb.),        daha sağlıklı yaşama açısından     fiziksel ve ruhsal ihtiyaçların
           güvenlik ihtiyaçlarının (sevdikleri,   önerilir. Ancak aşırı duygusal   giderilmesi için doğru bireylere
           tanıdıkları bireylerle olmak      tepkiler veren (ör: kendini yırtan,   ve zamanında bilgi ve yardım
           ya da güvenlik sağlayan           parçalayan, kendine zarar          ulaşabilmesi için çok değerlidir.
           doktor, hemşire, öğretmen vb.     vermeye kalkan vb.) bireylere      Travmanın insani boyutu
           kişilerin desteği) sağlanması     şahit olmak ya da yaralı bedenleri   yansıtılırken aşırı dramatize
           ruh sağlığının da temel           görmek, özellikle de ergenlik      müzikler ve görüntüler
           koşulları sayılabilir. Bu koşullar   öncesi dönemdeki çocuklar için   kullanmak, kişilerin özel görüntü
           sağlanabilirse, ruh sağlığının    örseleyicidir.                     ve bilgilerini paylaşmak, bireyleri
           temini ve devamı açısından en                                        ayrıştırıcı ve öfkeye davet edici
           önemli öncelik günlük hayatın                                        haber yapmak, provoke edici
     94
   89   90   91   92   93   94   95   96   97   98   99