Page 98 - Samsun E-Dergi Sayı 7

Deprem ve Çocuk Ruh Sağlığı saldırganlık, bebeksi tavırlar vb. denilerek zaten ayrılması zor merasimlerine çocukların
olan süreçte babanın hala
gösterebilir. Bu durumun geçici
katılmaması uygun olacaktır.
bir durum olduğu bilinmeli,
çocuğa karşı anlayışlı ve sabırlı
davranılmalıdır. Çocuğun yaşadığı
üzüntüyü oyun oynama, resim
yapma, spor gibi etkinliklerle dışa
vurmasına olanak sağlanmalıdır.
Duygularını ifade etmek isterlerse
bunu destekleyen bir ortam
sağlanmalıdır. Çocuk ebeveynin
ölümünün ardından konuşmak
istemezse zorlanmamalı ancak
öfke, suçluluk, üzüntü gibi
duygularını ifade edebileceklerini
de bilmelidir. Çocuk bazı
düşünce hataları konusunda
rahatlatılmaya gereksinim
duyabilir. Çocuğa ölümün canlıymış gibi, çocukları tepeden
kimsenin suçu olmadığı mesajı izliyormuş gibi gösterilmesi
iletilerek onun kontrolünde olan çocuklarda ayrı bir tedirginliğe Kaybedilen ebeveyne
ve olmayan durumların ayrımı yol açabilmektedir.
yapılmalıdır. İfade etmese de dair fotoğraflar,
“babam, kötü bir şey yaptığım Bir çocuğun cenaze törenine eşyalar, anılar
için öldü”, “ben yaramazlık katılımı 7 yaşından itibaren
yaptığım için öldü” gibi sebeplerle olmak kaydıyla kendi isteği hemen ortadan
yaşadığını anlamlandırmaya doğrultusunda olabilir. Cenaze kaldırılmaya
çalışabilir. törenleri ve anma toplantıları
ölüm olayını kabullenmemizi çalışılmamalıdır.
Sizin inançlarınız ne ise sağlar. Törene katılım, ölümü
çocuğunuza ölümü o yolla algılama, ölüm duygusunu Yas süreci bitiminde ve bayram
anlatabilirsiniz. Çocuğa “öldükten paylaşarak hafifletme açısından önceleri geleneksel olarak
sonra tam olarak ne olduğunu onaylanabilir. Çocuğa törende mezar ziyareti yapılması ölümün
bilmiyorum çünkü hiç kimse görebilecekleri konusunda kabulünü kolaylaştırır. Yas
ölüp geri gelmemiştir. Ancak somut içerikli bir ön bilgi sürecinden sonra kaybımızı
bizim inancımıza göre ben şuna verilmelidir. Cenazede ağlayanlar hatırlamak son derece sağlıklıdır.
inanıyorum…” diye açıklamada ve hüzünlerini belirtenler olacağı Bu nedenle, kaybedilen
bulunabilirsiniz. Ölümü uykuya anlatılmalıdır. Çocuğunuza ebeveyne dair fotoğraflar,
benzeterek anlatmak, özellikle törende yaşanılacaklar hakkında eşyalar, anılar hemen ortadan
küçük çocuklarda uykuda ayrıntılı bilgi verdikten sonra, kaldırılmaya çalışılmamalıdır.
kendisinin de ölebileceği fikrinin katılıp, katılmayacağını sorun. Ailenin kaybedilen kişiyi
gelişmesine ve bunun sonucunda Ancak çocuk bilgi verilmesine hatırlayabileceği bir anı köşesi,
uyku problemleri yaşamasına rağmen korkuyorsa ve anma günü, fotoğraflar, hatıralar
neden olabilir. Anne-babasının törene katılmak istemiyorsa hep olmalıdır. Evdeki alışılmış
da uyuması halinde huzursuz zorlamamak gerekir. Eğer düzenin korunmasına özen
olabilirler. Ölümü uzun yolculuğa çocuk cenaze törenine katılacak gösterilmelidir. Evdeki kurallar,
benzetmek, hasta olduğu için ya ise ona destek olabilecek, uyku ve yemek saatleri gibi
da yaşlı olduğu için açıklamalar neler olduğunu anlatabilecek düzen aynı kalmalıdır. Başka
yapmak, çocuğun yolculuklardan, gerektiğinde onu ortamdan yere taşınma, başka bir okula
hastalıklardan ve yaşlanmaktan uzaklaştırabilecek güvenilir gitme gibi önemli değişiklikler
korkmasına neden olabilir. bir yetişkin eşlik etmelidir. çok zorunlu olmadıkça
“Baban veya annen seni şu an Aşırılıkların (dövünme, çığlık ertelenmelidir.
yukarıdan izliyor, seni görüyor” atma, mitingler) olduğu cenaze
98