Page 24 - Samsun E-Dergi Sayı 5
P. 24
Yapay zekâya olan ilginiz ile kolayca model oluşturma, kadar çok bilgi var ki...
Prof. Dr. Zehra Çataltepe: Sorumlu Yapay Zekâya İnanıyoruz
ne zaman başladı? TAZI güncelleme, uygulama ve işlem Artık her yerde sürekli veri
AI kurulana kadar olan yapmalarını sağlıyor. TAZI üretiliyor. Elimizdeki telefonla,
serüveninizden bize biraz modelleri anlaşılabilir ve sürekli araba kullanırken, internette
bahsedebilir misiniz? TAZI AI olarak verilerden ve insanlardan alışveriş yaparken… Bu verilerle
nasıl kuruldu? öğreniyor. TAZI, yapay zekâyı işletme sahipleri hangi ürünün
herkes için ulaşılabilir olmasını bize uygun olduğunu bulmaya;
Bütün eğitim ve çalışma sağlıyor ve sigorta, finans, müşterilerini memnun edip
hayatım boyunca hep AI ve ML bankacılık, perakende, telekom edemediklerini öğrenmeye
(machine learning) alanında ve sağlık sektörlerinin daha çalışıyorlar. Riskleri ölçmek,
çalıştım. 1991 Bilkent Bilgisayar akıllı iş kararları almasına piyasaya yeni bir ürün sunmak
Mühendisliğinden mezun yardımcı oluyor. Şirketlerin istiyorlar. Şöyle bir dertleri var şu
olduktan sonra, Yüksek Lisans kendi belirlediği KPI’lere göre, anda: “Müşteriyle ilgili pek çok
için Amerika’ya, California sunulan verilere göre çok veri topluyorum; bu verilerle ben
Institute of Technology’e kabul önceden tahminlerde bulunuyor ne yapacağım?”
edildim. Orada doktoramı da ve şirketlerin buna göre aksiyon
tamamladım. Doktoradan sonra almasını sağlıyor. Böylece birçok Terabaytlarca veri toplanmış
Siemens Corporate Research’te sorunun önüne geçmiş oluyor. durumda. 3-4 veri bilimcisi (data
enerji santrallerinin ve AC Örneğin, alacakların tahsilatı scientist) bunları işliyor. Bu
motorların izlenmesi ve sensör sağlanabiliyor, riskler tahmin kişiler bir iki model kuruyorlar.
verilerinin görüntülenmesi için edilebiliyor, müşterilerin sadakati Bu koskoca tarlanın içerisinde
yapay öğrenim algoritmaları artırılabiliyor, şirketin maliyetleri küçücük bir yere bir bitki ekip
ve yazılımı tasarladım ve azalabiliyor. onu sulamaya benziyor. Oysa o
uyguladım. Üç makale ve 13 tarlanın hepsinin ekilip sulanması
patent yayınlandı. 2005’de gerekiyor. Yani devasa bir veri
Türkiye’ye geldim ve İTÜ’de tarlası var ve tamamının işlenmesi
öğretim üyesi olarak görev aldım. Neredeyse lazım. Yapay zekâ araçları, bu
İTÜ’deki Bilgisayar Mühendisliği veri tarlasından işe yarayacak
Bölümü’ndeki hoca ve “kara sabanla bilgileri ortaya çıkarıyor. Bu
öğrencilerle beraber çok sevdiğim tarla sürme” da işletmelerin gelecekle
projeler ve araştırmalar yapma ilgili planlarını en iyi şekilde
şansı buldum. Yapay Öğrenme konumundalar. yapabilmelerini sağlıyor.
derslerini öğretmek de benim için
çok önemli bir tecrübe oldu. Biz yapay zekâyı; bir
bilgisayarın ya da bilgisayar
Eşim Tanju da ben de daha sistemine bağlı bir robotun,
önceden TAZI’nin olduğu yapay canlılara benzer şekilde bazı Birçok beyaz
öğrenme ve akan veri üzerinde eylemleri yerine getirme
çalışmalar yapmıştık. Türkiye’de kabiliyetini sağlayan bir buluş yaka meslekte,
ve Dünya’da veriye dayalı akıllı olarak biliyoruz. Peki yapay insanlar yaptıkları
sistemler ve otomasyon alanında zekâ teknolojisi tam olarak
bir açık olduğunu düşündük ve neyi ifade ediyor? Yapay zekâ işi yapay zekâya
bütün bilgi ve deneyimimizi bir teknolojisi ile neler yapmak
araya toplayarak, kendi şirketimizi mümkün? havale edip katma
kurmaya karar verdik. Veriler değeri yüksek
sürekli akarken öğrenen sistemin Yapay zekâ denilen şey aslında
sürekli olarak öğrenmesi ve işe yarayacak bir alet. Dedemin olan faaliyetlere
insana destek olması gerektiği nesli tarımı toprağı kara sabanla
düşüncesi ile startupımızı kurduk. sürerek yaptı. Babamın nesli ise odaklanmalılar.
motorla sürerek yapıyor. Aynı
durum toplanan verilerle uğraşan Yapay zekânın dünü, bugünü
TAZI hangi sektörlere çözümler insanlar için de geçerli. Neredeyse ve yarını hakkında ne
sağlıyor? Etkin rol aldığı “kara sabanla tarla sürme” düşünüyorsunuz?
konular hangileri? konumundalar. Dünyanın verisi
üzerlerine yığılı halde. Bunlardan Yapay zekâyı bir “yerine geçme”
TAZI, iş uzmanlarının (ve veri çıkaracakları ve işe yarayacak o aracı değil de karar aracı olarak
24 bilimcilerinin) Yapay Öğrenme değerlendirmeli. Yapay zekâ iş
